Qazir latyn álipbiyine kóshu-kóshpeudi taldau emes, oghan ótuding tiyimdi joldaryn qarastyru kerek
ALMATY. Qangtardyng 5-i. QazAqparat /Daniyar Seysenbaev/
Býgin Almaty qalalyq ákimdiginde Halyqaralyq «Qazaq tili» qoghamynyng úyymdastyruymen latyn álipbiyine kóshuding tiyimdi joldaryn talqylaugha arnalghan dónggelek ýstel otyrysy ótti, dep habarlaydy QazAqparat.
Til bilimi mamandary, til janashyrlary jáne tehnik mamandar qatysqan basqosuda «Latyn álipbiyine kóshu – elimizdi moderniyzasiyalaudyng basym baghyttarynyng biri» jáne «A’lipbiy auystyrudaghy qazaq tilining dybystyq qúramy» atty bayandamalar tyngdalyp, keybir máselelerge qatysty qyzu pikirtalastar órbidi.
«A’lipbiy auystyru degenimiz ongay sharua emes. Býtindey bir tilding emlelik jáne ózge de erekshelikterin saqtay otyryp, býkil halyq paydalanyla alatyn álipbiy qúrastyru ýshin tereng bilim ghana emes ýlken tájiriybe kerek», dep atap ótken belgili ghalym A’limhan Jýnisbekov, býginderi Til komiytetinde latyn álipbiyine kóshuding 100-den astam avtor jasaghan 70-ten astam núsqasy jatqanyn aytty. «Qalyptasyp, sanamyzgha singip qalghan 42 áripting aynalasynan shygha almau, dybys pen áripti shatastyru, tipti qazaq tilinde qansha dybystyng bar ekenin bilmeu álipbiy jasaushylardyng basty kemshiligi. Negizinde, qazaq tilinde 9 dauysty dybys, 17 dauyssyz dybys bar. Biz solardy dúrystap tangbalay alsaq, onyng barlyghy qazirgi zamangha say, komputerding pernetaqtasyna dúrys ornalasyp, isimizdi jengildeter edi. O’zimizding tól dybystarymyzdy tereng zerttep, basyn ashyp alsaq tipti qiyyndyqsyz latyngha kósher edik», deydi ol.
«Aldymen bárimiz latynshagha kóshuding bir ghana núsqasyn maqúldap, Y’kimetke ony qoldanysqa engizetin sayasiy sheshim qabyldaugha kómektessek, aldaghy 6-7 jylda máseleni bir jaqty eter edik» degen «Qazaq tili» qoghamynyng vise-prezidenti ghariyfolla A’nes, bizge 1992 jyly latyngha kóshu núsqasy Týrkiyada qabyldanghan professor A’bduáli Qaydardyng 34 tangbadan túratyn álipbiyi layyq degen pikir bildirdi.
Almaty qalalyq Tilderdi damytu basqarmasynyng tóraghasy Kenjehan Matyjanov “Latyn álipbiyine kóshu arqyly biz tól dybystarymyzdy qayta týletemiz, orys tilining jeteginen qútylamyz jáne janga tehnologiya salasyndaghy ýlken ekonomiykalyq shyghynnan qútylamyz”, dep atap ótip, atalmysh máseleni siyyrqúyymshaqqa salmay, tezirek sheshu kerektigin aytty.
Otyrys qorytyndysy boyynsha qatysushylar barsha halyqqa májiliste kóterilgen bastamalardy bayandy etu jóninde ýndeu qabyldady.